Schoolslagtalent trekt baantjes met recreanten (NRC)
Auteur: Rob Schoof
Bron: NRC, donderdag 10 april 2008
Thijs van Valkengoed (24) gold jarenlang als groot schoolslagtalent. Tot hij lichamelijk instortte. In Eindhoven kwalificeerde hij zich vorige maand verrassend voor Peking.
Door onze redacteur Rob Schoof
Manchester, 10 april.
Op zijn website is precies te zien waar het misging in de carrière van Thijs van Valkengoed. Zijn geschiedenis is niet meer bijgewerkt sinds de Europese kampioenschappen van 2004, vlak voor de Olympische Spelen van Athene. De laatste zin die hij schreef luidt: Na mijn individuele nummers kon ik weer lekker hard doorgaan met trainen voor de OS.
Achteraf gezien was dat exact het probleem. Het grote schoolslagtalent, dat internationaal was doorgebroken in 2003, trainde zichzelf jarenlang volledig kapot, altijd met het idee dat hij nog harder zou kunnen zwemmen. Maar in werkelijkheid was hij doodop, sliep meer dan tien uur per nacht, en werd nog steeds moe wakker. Toen hij zich na zijn laatste optreden uit het olympische zwembad van Athene had gehesen kon hij alleen nog met ondersteuning de trap beklimmen.
Thijs van Valkengoed (24) was de afgelopen jaren volledig van het toneel verdwenen. Niet officieel gestopt, wel afgeschreven voor het topzwemmen. Maar vorige maand, tijdens de EK langebaan in Eindhoven, was hij er ineens weer. Tot ieders verbazing kwalificeerde hij zich tijdens zijn eerste internationale evenement in ruim twee jaar voor de Spelen van Peking.
Om die reden nam bondscoach Jacco Verhaeren hem deze week mee naar de WK kortebaan (25 meter) in Manchester, om extra wedstrijdervaring op te doen.
Aanvankelijk wist ik niet waarom ik zo moe was, zegt Van Valkengoed. Na de Spelen van Athene paste hij in overleg met zijn toenmalige trainer, Fedor Hes, zijn trainingsprogramma aan, maar de vermoeidheid bleef.
Achteraf was het een optelsom van factoren die leidden tot een fikse lichamelijke burn out. Onder de topzwemmers in het Amsterdamse Sloterparkbad heerste de afgelopen jaren onrust nadat Van Valkengoeds trainer Hes na Athene het veld moest ruimen. Van Valkengoed wilde naast het zwemmen zijn studie commerciële economie aan de Johan Cruyff University afronden. En hij bleef hard doortrainen.
Ook een overstap naar het nieuwe zwemteam van trainer Martin Truijens hielp niet. In 2006 kreeg hij van Truijens te horen dat er voor hem geen plaats meer was in het exclusieve Amsterdamse zwemteam. Ik zou te vaak voor mijn studie kiezen en niet voor topsport, zegt Van Valkengoed.
Zijn ontslag zette hem aan een grondige zelfanalyse. De trainers zeiden: vermoeidheid hoort bij topsport. Maar het is niet normaal als je geen trappen meer kunt lopen. Via zijn huisarts kwam hij bij een sportarts terecht, die hem onderzocht. Het bleek dat ik al in de aanloop naar de Spelen van Athene overtraind was geraakt. Dat heeft twee jaar voortgeduurd.
Hij zag zich gedwongen uit het zwembad te stappen, keerde terug naar zijn ouderlijk huis in Lelystad. "Daar ben ik heel rustig voor mezelf blijven trainen, een uurtje hardlopen, anderhalf uur fietsen, wat krachttraining. Ik sliep maandenlang tien uur per nacht." Ook zijn studie onderbrak hij. "Ik kon geen boek meer zien. Als ik een alinea had gelezen, was ik de eerste regel alweer vergeten."
Na vier maanden uitrusten kwam het gevoel langzaam weer terug. Begeleid door sportfysiotherapeut Harry Gosselink en sportpsycholoog Sandra van Essen leerde hij weer onderscheid maken tussen inspanning en ontspanning. Samen met zijn oudere - zwemmende - zus, Jolijn, besloot Van Valkengoed het opnieuw te proberen, in Lelystad. In navolging van de atleten Karin Ruckstuhl en Chiel Warners, die in Lelystad in de vrije uren konden trainen op de atletiekbaan, kregen broer en zus Van Valkengoed begin vorig jaar de sleutel van het zwembad, De Koploper, waar zij uren voor de eerste baantjestrekkers als jonge eenden achter elkaar aan zwommen.'s Middags keerden ze terug voor een tweede sessie, naast de recreanten.
Maar een olympische campagne uitvoeren tussen de recreanten is anders dan hoe dat tegenwoordig gaat in een topsportinstituut als dat van Jacco Verhaeren in Eindhoven. In Lelystad hebben broer en zus Van Valkengoed niet de beschikking over het intelligente startblok en vergelijkbare meetinstrumenten. We zijn inderdaad een beetje terug naar de basics, zegt Van Valkengoed. Maar wij trainen ook keihard. En jarenlang hebben zwemmers het ook succesvol op deze manier gedaan.
De opluchting was enorm toen de prestaties terugkwamen. In Eindhoven kwalificeerde zowel Thijs (100 meter schoolslag) als Jolijn (estafette) zich voor Peking. Dat had natuurlijk niemand voor mogelijk gehouden. Mensen waren sceptisch toen ik vertelde dat ik overtraind was, maar het feit dat ik na vier jaar mijn eigen Nederlands record op de 100 school weer verbeterde, zegt genoeg.
